Susza jest jednym z najbardziej destrukcyjnych zjawisk naturalnych, które zwracają naszą uwagę na znaczenie zasobów wodnych dla środowiska naturalnego i społeczeństwa. Mimo że susze są naturalną częścią klimatu Ziemi, coraz częściej obserwujemy ich intensyfikację i przedłużający się czas trwania, co jest często powiązane z globalnym ociepleniem. Rozróżniamy kilka rodzajów suszy, które przyjmują różne formy i mają różne skutki. Dalsza część naszego artykułu zostanie poświęcona szczegółowemu omówieniu każdego z nich.
Rodzaje suszy
Susze dzielimy zazwyczaj na cztery główne typy, którymi są: susza meteorologiczna, rolnicza, hydrologiczna i socjoekonomiczna. Każdy z tych rodzajów ma swoje specyficzne cechy i skutki, na które wpływają różne czynniki, takie jak warunki pogodowe, stan gleb i poziomy wód gruntowych czy decyzje społeczne i polityczne. Pamiętajmy jednak, że te typy suszy nie są od siebie niezależne – często występują razem i mogą się nawzajem wzajemnie nasilać.
Susza meteorologiczna
Susza meteorologiczna jest jednym z najprostszych do zrozumienia rodzajów suszy, gdyż skupia się na braku opadów atmosferycznych przez dłuższy okres. Definiowana jest najczęściej jako długotrwałe odchylenie od norm, kiedy to ilość opadów jest znacznie niższa od średniej dla danego regionu i czasu. Wynika to zwykle z pewnych anomaliom pogodowych, takich jak długotrwałe okresy wysokich temperatur, niskie wilgotności powietrza lub brak chmur przynoszących deszcz.
Susza meteorologiczna może wpływać na wiele aspektów życia. Naturalnie, ma ona bezpośredni wpływ na rolnictwo, ale wpływa również na dostępność wody pitnej, produkcję energii hydrolektrycznej, poziomy wód rzecznych, a nawet na jakość powietrza. W zależności od długości trwania i intensywności, może prowadzić do znacznych strat ekonomicznych i ekologicznych.
Susza rolnicza
To drugi rodzaj suszy, który jest bezpośrednio związany z rolnictwem. Susza rolnicza występuje, gdy niedostatek opadów w połączeniu z wysokimi temperaturami prowadzi do wysychania gleb, które stają się niewłaściwe do uprawy roślin. Istotne jest, że nie zawsze susza meteorologiczna prowadzi do suszy rolniczej – wiele zależy od specyfiki gleb, typów roślin uprawianych, oraz praktyk rolniczych.
Susza rolnicza może powodować spadek plonów, zwiększenie ceny żywności, a w skrajnych przypadkach – głód i ubóstwo. W ostatnich latach, ze względu na zmiany klimatyczne, susze rolnicze stały się coraz bardziej powszechne na całym świecie. Mogą one również prowadzić do długotrwałego pogorszenia jakości gleby, a także spadku bioróżnorodności na obszarach dotkniętych suszą.
Susza hydrologiczna
Susza hydrologiczna jest typem suszy, która odnosi się do niedoboru wody w systemach hydrologicznych, takich jak rzeki, jeziora, zbiorniki wodne czy wody gruntowe. Jest ściśle związana z suszą meteorologiczną, ale różnica polega na tym, że susza hydrologiczna zazwyczaj jest wolniejsza i może występować przez dłuższy czas, nawet po zakończeniu okresu suszy meteorologicznej.
Takie typy suszy są niezwykle szkodliwe dla społeczeństwa i środowiska. Mogą prowadzić do zmniejszenia dostępności wody pitnej, obniżenia jakości wody, a nawet do śmiertelności ryb. W przypadku energetyki wodnej, spadek poziomu wód rzecznych i jezior może prowadzić do ograniczeń w produkcji energii. Ponadto, susza hydrologiczna może wpływać na procesy ekologiczne w ekosystemach wodnych i lądowych, prowadząc do zmniejszenia bioróżnorodności i degradacji siedlisk.
