Żołędzie są jednym z najbardziej rozpoznawalnych owoców drzew, a ich obecność na ziemi sygnalizuje przybycie jesieni. Ale które drzewo daje te charakterystyczne owoce? Jakie są cechy tych drzew i gdzie można je znaleźć? Czy są jedynie liściaste, czy tez iglaste? Odpowiedzi na te pytania znajdą Państwo w tym artykule.
Jakie drzewo ma żołędzie?
Żołędzie są owocami wyłącznie drzew z rodziny dębowych – Quercus. Wysoka różnorodność gatunków w tej rodzinie sprawia, że żołędzie mogą znaleźć się na drzewach o bardzo różnym wyglądzie, rozmiarze i wymaganiach względem siedliska. Dęby zwykle są drzewami wielkimi i majestatycznymi, co jest dobrze widoczne, na przykład, u naszego rodzimego dębu szypułkowego.
Rodzaje drzew, które wydają żołędzie
Wyobrazienie sobie drzewa z żołędziami prowadzi nas do typowej grupy – drzew liściastych. Zdają się one monopolizować niszę żołędzi. Jednak ta klasyfikacja może przynieść zaskoczenie w kontekście niektórych drzew iglastych.
Drzewa liściaste
Drzewa liściaste, które mają żołędzie, należą do rodzaju Quercus, znanej powszechnie jako dąb. W Polsce najbardziej powszechne są dąb szypułkowy (Quercus robur) oraz dąb bezszypułkowy (Quercus petraea), które zachwycają swoją urodą zarówno parki, jak i naturalne lasy. Dęby mają też charakterystyczne, pięknie wyżłobione liście, które jesienią przebarwiają się na kolorowe odcienie pomarańczy i czerwieni.
Drzewa iglaste
Choć mogłoby się wydawać, że żołędzie są domeną tylko drzew liściastych, jest jeden wyjątek wśród drzew iglastych – chodzi o kalifornijski dąb bezszypułkowy (Quercus douglasii). Zarówno jego wielkość, jak i owocowanie przypominają typowe dęby, a jedynym elementem różniącym go od nich są igły i szyszki, które nosi razem z żołędziami.
Gdzie rosną drzewa z żołędziami?
Drzewa z żołędziami można spotkać na całym świecie, zarówno na półkuli północnej, jak i południowej. Przy czym dęby preferują umiarkowane warunki klimatyczne – są szczególnie liczne w Europie i Ameryce Północnej. Dęby posiadają jednak zdolność do przystosowywania się do różnych warunków, co pozwala im zasiedlać rożne siedliska – od wilgotnych lasów, przez suche sawanny aż po surowe górskie położenia. Istotnym jest, że dęby są gatunkami pionierskimi, często zasiedlającymi tereny po wycinaniu lasów czy pożarach.
Jak wyglądają żołędzie i do czego służą?
Żołędzie są owocami dębów. Małe, o zaokrąglonym kształcie i pokryte niewielką, twardą łupiną. Tuż nad owocem znajduje się typowy dla żołędzi „kapelusz”, różniący się wielkością i kształtem w zależności od gatunku dębu. Wnętrze żołędzia składa się z miąższu, który zawiera dużo skrobi – jest to pokarm dla przyszłego siewka.
Choć żołędzie są twardym pokarmem, przyciągają wiele gatunków zwierząt. Są one kluczowym pożywieniem dla, na przykład, jeleni, wiewiórek, dzików, a nawet niektórych ptaków, jak gawrony. Dla człowieka żołędzie nie są zwykle spożywane, chociaż wiele kultur korzystało z nich jako źródła pokarmu, przede wszystkim po odpowiednim usunięciu goryczy. Głównym jednak przeznaczeniem żołędzi jest zdolność do rozmnażania i regeneracji dębów – z jednego żołędzia, przy odpowiednich warunkach, może wyrosnąć nowe, potężne drzewo.
